Een goede vriendin vroeg mij onlangs met haar een wandeling door de grote Tiergarten te maken, een park waar ze maar zelden was geweest. Ze is weliswaar Berlijnse, maar opgegroeid in Oost-Berlijn en daarom zijn het Treptower Park, de Adlershof en de Wuhlheide haar nog steeds een stuk vertrouwder. Ik realiseerde mij tijdens die wandeling dat ik de Tiergarten eigenlijk ook niet zo erg goed kende, ondanks het feit dat ik al decennialang in het nabije Charlottenburg woon en met de fiets binnen vijf minuten in dit centraal gelegen, mooie en erg afwisselende park ben. En ook op deze website heb ik het tot mijn schande in al die jaren niet of nauwelijks over de Tiergarten gehad, terwijl het toch één van de grootste parken van Duitsland is en daarom zeer terecht het groene hart van Berlijn wordt genoemd.
download route als GPX download route als KML
Om daar eindelijk eens verandering in te brengen heb ik deze week bij mooi weer een route uitgezet die langs de interessantste plekjes van het rond 200 hectare grote terrein voert en die met een lengte van nog geen acht km niet alleen voor fietsers, maar ook voor sportieve wandelaars geschikt is. Het grootste gedeelte van de route is geasfalteerd, er zijn kleine stukjes waar je de fiets even aan de hand moet nemen en er duikt onderweg ook een klein trappetje op. Maar afgezien daarvan is het een heel ontspannen tochtje, ver genoeg weg van het drukke autoverkeer. Let u er wel op dat fietsen op de hoofdpaden weliswaar is toegestaan, maar dat voetgangers altijd voorrang hebben!
We beginnen de rit vanaf het noordelijkste puntje van het station Zoologischer Garten, nabij de Hertzallee. Hier verloopt evenwijdig aan de spoorbaan een pad dat u naar de bekende sluis in het Landwehrkanal brengt. Pal naast die sluis ziet u de zo mogelijk nog bekendere Schleusenkrug, die we voorlopig echter nog even links laten liggen. Bij mooi weer lijkt het wel alsof half Berlijn hier bij de zelfbediening in de rij staat en als je dan eindelijk je drankje in ontvangst hebt kunnen nemen moet je vervolgens nog wel even op zoek gaan naar een vrije zitplaats in dit uitermate populaire etablissement. Maar er zijn gelukkig alternatieven, zoals we op onze ronde door de Tiergarten nog zullen zien.
We lopen of fietsen verder rechtdoor tot we bij de drukke Straße des 17. Juni komen, die de Tiergarten in een noordelijk en een zuidelijk gedeelte splitst. De naam verwijst naar de volksopstand van 1953 in Oost-Berlijn en de DDR, die door de toenmalige machthebbers echter al snel werd neergeslagen. Tot aan de hereniging van Duitsland in 1990 was 17 juni de nationale feest- en herdenkingsdag van de Bondsrepubliek Duitsland, wat natuurlijk alles te maken had met de Koude Oorlog en de toenmalige politieke verhoudingen tussen de Bondsrepubliek en de DDR. De foto hierboven is genomen vanaf de Siegessäule, waarover later meer.
We steken de straat bij het stoplicht over (geen luxe, want het is echt een drukke weg) en komen zo in de Klopstockstraße. Iets verderop nemen we dan rechts de Händelallee, die uiteindelijk op de Altonaer Straße uitkomt. We bevinden ons nu in het Hansaviertel, dat in de jaren vijftig van de vorige eeuw in zijn huidige vorm ontstond dankzij een uitnodiging aan de internationale architectenwereld om ontwerpen voor de wederopbouw van deze wijk in te sturen. In totaal namen 53 architecten uit de gehele wereld hieraan deel en de bekroonde ontwerpen waren daarna te zien op de architectuurtentoonstelling Interbau (IBA 57). In de Klopstockstraße is een goed overzicht te vinden van de gebouwen die in die periode zijn ontstaan, waarbij dat overzicht helaas enigszins door graffiti wordt ontsierd, zoals dat in Berlijn wel vaker het geval is.
De herbouw van het Hansaviertel verwierf wereldfaam, omdat ’s werelds beste architecten uit die tijd (zoals Walter Gropius, Oscar Niemeyer en Alvar Aalto) daaraan een bijdrage leverden. En bepaald ook wel omdat zijn moderne architectuur een groot contrast vormde met de in neoclassicistische stijl verrezen Stalinallee (nu Karl-Marx-Allee) in het voormalige Oost-Berlijn. Zoals gezegd, de Koude Oorlog had al zijn intrede gedaan en daarvan was Berlijn nu eenmaal een belangrijk speerpunt. Op het overzicht is te zien dat er uiteindelijk 35 bouwwerken ontstonden, waaronder het beroemde Walter-Gropius-Haus (Händelallee 3-9).
We steken nu de Altonaer Straße over (ook hier veel verkeer) en nemen dan het pad direct aan de overkant. Dat leidt ons naar het Teehaus in de Englischer Garten, een echte oase van rust en tevens de eerste gelegenheid voor een kleine culinaire pauze. De tuin werd in de jaren 1951-1952 op initiatief van de toenmalige Britse stadscommendant van Berlijn aangelegd en was als symbool voor een betere verstandhouding tussen de voormalige oorlogspartijen bedoeld. Het Teehaus biedt weliswaar nog steeds een Tea Time aan (met onder andere scones en clotted creme), maar onderscheidt zich voor het overige niet erg van vergelijkbare restaurants.
Bekend is het Teehaus vooral geworden door de concerten die hier ’s zomers regelmatig werden gehouden. Jarenlang presenteerde men elke zondagmiddag een kleurrijk programma van soul tot jazz, dat uitermate populair was – totdat Covid roet in het eten gooide. Maar dit jaar wordt de traditie weer opgepakt: eind juli begint de Konzertsommer aan een nieuw seizoen! De toegang was in het verleden overigens altijd gratis: of dat dit jaar ook weer zo zal zijn is nog niet bekend.
We gaan nu verder in oostelijke richting en zien aan onze rechterhand weldra het pompeuze Bismarckmonument (van de achterkant). Dit is slechts één van de talloze beeldhouwwerken die in de Tiergarten zijn te vinden. We komen er onderweg nog vele tegen en daarom krijg je wellicht de indruk dat je eigenlijk eerder in een grote beeldentuin bent beland. Zo wordt het monument voor Otto von Bismarck geflankeerd door beelden van de veel minder bekende maarschalken Von Roon en Moltke.
Nog een stukje verder naar het oosten passeren we het nogal verscholen en niet vrij toegankelijke Bundespräsidialamt, dat de taak heeft de Bundespräsident (op het moment dat ik dit schrijf is dat Frank-Walter Steinmeier) in zijn politieke werk te ondersteunen. De bondspresident zelf resideert in het nabijgelegen Schloss Bellevue, dat uit de 18e eeuw stamt en tijdens de Tweede Wereldoorlog grotendeels werd verwoest. Het volledige herbouwde en aan het begin van deze eeuw nog eens grondig gesaneerde gebouw kunt u nog net zien als u kort na het Bundespräsidialamt even naar links kijkt.
Normaal gesproken is ook Schloss Bellevue niet een plek waar je zomaar even binnen kunt lopen. Echter, de afgelopen jaren werden in augustus de poorten van de politiek steeds twee dagen lang voor het grote publiek geopend. Men kon op die dagen eenvoudigweg het nabijgelegen Bundeskanzleramt, vrijwel alle ministeries en ook het perscentrum van de regering bezoeken en zo een klein kijkje in de politieke keuken nemen. Ook hier was Covid twee jaar lang spelbreker, maar dit jaar is de Tag der offenen Tür weer terug. Voor het Schloss Bellevue is het een week later zover: op 27 en 28 augustus wordt voor het eerst sinds 2019 weer het zogenoemde Bürgerfest gehouden. Op zaterdag zijn alleen mensen uitgenodigd die zich in bijzondere mate verdienstelijk hebben gemaakt voor de maatschappij, maar op zondag is in principe iedereen welkom. Schloss Bellevue is zeker een bezoek waard, maar juist daarom zullen de wachtrijen weer erg lang zijn en heb je wat later op de dag bepaald geen garantie dat je ook daadwerkelijk nog naar binnen komt.
We vervolgen onze weg, steken de Spreeweg over en nemen dan het eerste pad links. Dat verloopt weliswaar parallel aan de Straße des 17. Juni, maar van het verkeer is hier gelukkig niet al te veel te horen. Als u naar links kijkt ziet u op een gegeven moment twee interessante gebouwen: allereerst het Haus der Kulturen der Welt (dat een nogal eigenwillige website heeft) en waarover ik het hier en in een erg grijs verleden ook al hier eens heb gehad. Oorspronkelijk stond het gebouw bekend onder de naam Kongresshalle, maar de meeste Berlijners noemen het vanwege de opvallende vorm liever Schwangere Auster (zwangere oester). Het stamt uit de jaren vijftig van de vorige eeuw en was een geschenk van de Amerikanen, als (politieke) bijdrage aan de al genoemde Interbau 1957. In 1980 stortte het dak in, waarbij één dode viel. Pas in 1987 was de schade hersteld en het duurde daarna nog eens 20 jaar voordat de Kongresshalle volledig was gesaneerd.
Nog iets verderop passeren we het Carillon van Berlin-Tiergarten. Het werd gebouwd naar aanleiding van het 750-jarig bestaan van de stad Berlijn in 1987 en beschikt over maar liefst 68 klokken, die tussen de 8 kilo en de 7,8 ton (!) wegen. Daarmee is het één van de grootste klokkenspelen van Europa. De website lijkt weliswaar nog uit de begindagen van het internet te stammen, maar biedt erg veel informatie en daarnaast een overzicht van de concerten die hier regelmatig worden gehouden.
Nu steken we aan het eind van het pad de Yitzhak-Rabin-Straße over en lopen een klein stukje de Straße des 17. Juni in oostelijke richting af (fiets hier aan de hand nemen!), totdat we aan de linkerzijde bij het Sowjetische Ehrenmal im Tiergarten aankomen. Over dat monument heb ik het hier al eens gehad, op een tijdstip dat men zich de huidige situatie in Europa niet had kunnen voorstellen.
We steken hier de brede Straße des 17. Juni weer over (voorzichtig, veel verkeer!) en komen uit op een pad dat het begin van het zuidelijke gedeelte van deze tocht markeert. Aan onze linkerhand zien we het Venusbassin met het bekende Komponistendenkmal, dat de drie grootheden Beethoven, Haydn en Mozart verenigt. Dit monument stamt uit het begin van de 20e eeuw en was bedoeld als pendant voor de al bestaande beelden van Duitslands grootste dichters: Goethe, Lessing en Schiller. De beelden van Goethe en Lessing zijn eveneens in de Tiergarten te vinden, dat van Schiller vindt u op de Gendarmenmarkt in de wijk Mitte.
Langs de Amazone te paard en diverse beelden van herten, stieren en beren nemen we het pad naar het zuidelijkste gedeelte van de Tiergarten en komen zo bij het Luiseninsel. Dit mini-eilandje dankt zijn naam aan koningin Luise, die in de Napoleontische tijd leefde en moest aanzien hoe Pruissen en Frankrijk in een oorlog verwikkeld raakten die met een zware nederlaag voor Pruissen eindigde. Al tijdens haar leven was zij uitermate geliefd en die populariteit werd na haar vroege dood alleen maar groter. Zij is de moeder van Wilhelm I, de eerste Duitse keizer. Het Luiseninsel is als tuin aangelegd en is één van de vele kleinoden die de Tiergarten rijk is.
Verder gaat het nu op het pad dat in westelijke richting parallel aan de Tiergartenstraße met zijn vele ambassades verloopt. Halverwege stoppen we even bij een monument dat zo mogelijk nog net wat pompeuzer is dan het al eerder genoemde Bismarckmonument: het Richard-Wagner-Denkmal, dat eveneens aan het begin van de 20e eeuw ontstond. Wagner is ontegenzeggelijk één van de grootste Duitse componisten aller tijden, maar op grond van zijn politieke inzichten zeker ook één van de meest controversiële. Het monument schenkt uiteraard alleen aandacht aan het muzikale genie en we zien hem hier dan ook hoog boven iedereen uit tronend, met aan zijn voeten Brunhild, Siegfried en andere figuren uit zijn opera’s.
Het beeld is geheel van marmer, waarvan de toestand na ruim 100 jaar in weer en wind niet al te best meer bleek te zijn. Daarom werd er een aantal jaren geleden een overkapping aangebracht, die echter naar mijn smaak niet goed bij het monument wil passen. Hierboven ziet u overigens het bekende schilderij van de schilder Anton von Werner dat de feestelijke inwijding van het monument in 1903 laat zien. Tout Berlin uit die tijd was daarbij uiteraard van de partij (en ook de schilder zelf heeft zich hier stiekem vereeuwigd). Het schilderij is eigendom van de Berlinische Galerie, een bekend museum voor moderne kunst in het hartje van Berlijn, maar wordt daar momenteel niet geëxposeerd. Over dat museum een volgende keer meer.
Wij lopen of fietsen nu in noordwestelijke richting verder over de Grote Sternallee, waar u tussen de bomen door een goed uitzicht op de top van de Siegessäule hebt, en volgen dan het bordje rechts naar de Rosengarten, die zijn naam werkelijk alle eer aandoet. Dat was overigens niet altijd zo, want ik kan mij nog wel herinneren dat het er hier lange tijd erg verwaarloosd uitzag.
De Tiergarten bevond zich aan het einde van de Tweede Wereldoorlog in een rampzalige toestand en heeft zich daarvan slechts langzaam en ook niet volledig kunnen herstellen. De Rosengarten in zijn huidige vorm ontstond zo’n 20 jaar geleden en behoort nu weer tot de mooiste plekjes van het park. Denkt u er wel aan dat fietsen binnen de poortjes van de Rosengarten niet is toegestaan. Op die poorten zijn, net als bij het Luiseninsel, bordjes aangebracht waarop men wordt verzocht de tuin in verband met een konijnenplaag steeds gesloten te houden. Die bordjes hangen hier echter al minstens 20 jaar, dus dat moet wel een erg flinke plaag zijn…
Na de Rosengarten vervolgen we onze weg in zuidelijke richting en kruisen zo de Grote Sternallee. Aan het eind van het pad nemen we dan rechts de Großer Weg, die op de erg drukke Hofjägerallee uitkomt. Dat is de weg die de Tiergarten (helaas) in een linker- en een rechterhelft opsplitst. Het zou natuurlijk mooi zijn als hier net zo’n oplossing zou komen als voor de vroegere, ten oosten van de Hofjägerallee gelegene Entlastungsstraße, die een aantal jaren geleden door een tunnel werd vervangen. Dat zie ik hier echter niet snel gebeuren, aangezien ook van de huidige coalitie van SPD, Linke en Groenen helaas geen vooruitstrevende verkeerspolitiek mag worden verwacht. Aan de overkant van de Hofjägerallee loopt de Großer Weg verder en wij nemen dit pad tot de volgende kruising. Rechts ziet u de Fasanenallee met een aantal opvallende kunstwerken.
Wij slaan echter linksaf en komen zo bij het Café am Neuen See. Grote kans dat u er voorbij loopt of fietst, want de ingang is bepaald onopvallend. Maar als u die ingang eenmaal hebt ontdekt en hier naar binnen loopt ziet u dat u niet de enige bent die de weg hiernaartoe heeft gevonden. Het café bestaat al sinds het eind van de 19e eeuw (toen nog onder de naam Restaurant am See) en was van begin af aan uitermate populair. Het doorstond de Tweede Wereldoorlog vrijwel onbeschadigd en bleef daarna jarenlang een vrij eenvoudig lokaal met zelfbediening in de vrije natuur. Grote houten banken en tafels, zoals men die van Biergärten kent, en een simpele kassa bepaalden jarenlang het beeld.
Een aantal jaren geleden werd het roer echter omgegooid en kreeg het Café am Neuen See een behoorlijke facelift. Zo werd er een bistro met een open terras bijgebouwd en werd de keuken wel drie keer zo groot. Verder verrees hier een fraaie glazen schuur, die voor evenementen geboekt kan worden. Ook het zelfbedieningsgedeelte werd gemoderniseerd en de wachttijden daar zijn in vergelijking met vroeger beduidend korter geworden – zelfs als het hier ’s zomers echt een drukte van belang is. In de bistro en op het bijbehorende terras worden vooral mediterrane gerechten aangeboden, terwijl in het zelfbedieningsgedeelte vooral Duitse specialiteiten zijn te vinden. Ook de onvermijdelijke Bratwurst ontbreekt hier niet.
Het Café dankte zijn populariteit natuurlijk vooral ook aan zijn ligging midden in het groen en aan het kleine meertje dat het zijn naam gaf: de Neuer See. Hier kan men, net als 100 jaar geleden, nog steeds een roeiboot huren en het meertje met zijn diverse inhammen en mini-eilandjes verkennen. Op het moment dat ik dit schrijf (zomer 2022) lag de prijs bij € 12 per uur.
Zodra u een paar meter hebt geroeid is er van de drukte van het café al niets meer te merken en kunt u van de rust en de schoonheid van de natuur genieten. De Neuer See is niet erg groot en zelfs voor ongeoefende roeiers zoals ik is een uur wel lang genoeg om een volledige ronde over het meer te maken. Aan de noordelijke oever ziet u het monument voor de politicus en revolutionair Karl Liebknecht, die in 1919 samen met zijn medestrijdster Rosa Luxemburg werd gemarteld en vermoord. Rosa Luxemburg werd daarna in het nabijgelegen Landwehrkanal geworpen, waar tegenwoordig een monument te harer nagedachtenis is te vinden. Ik heb over deze historische gebeurtenis hier al eens het één en ander geschreven.
Het laatste gedeelte van de route loopt langs de roeibotenverhuur en vervolgens rechtsaf langs het water. Het is nu nog maar een klein stukje naar het eindpunt nabij de Schleussenkrug. Tijdens de route zal u vermoedelijk één van de speciale bijzonderheden van de Tiergarten zijn opgevallen: de aangenaam grote grasvelden met schaduwrijke bomen, die hier overal zijn aan te treffen. Zelfs bij stralende zonneschijn in het weekeinde is het niet al te moeilijk op één van die vele velden ergens een rustig plekje te vinden. Maar Berlijn en Brandenburg behoren inmiddels tot de droogste gebieden van Duitsland en dat is ook aan die grasvelden al goed te zien. Van sappig groen is de kleur de laatste jaren toch helaas naar bruin aan het verschuiven en een einde ervan is niet in zicht. Integendeel.
Als u op het kaartje kijkt ziet u ongeveer in het midden van onze route de grote rotonde, die de naam Großer Stern heeft gekregen en waarop de al eerder genoemde Siegessäule staat. Dit grote monument behoort met het Brandenburger Tor ongetwijfeld tot de bekendste symbolen van de stad Berlijn. Het was aanvankelijk te vinden op de vroegere Königsplatz (nu: Platz der Republik), maar werd door de nationaal-socialistische machthebbers eind jaren 30 naar zijn huidige locatie verhuisd. De Siegessäule verwijst naar de oorlogen die Duitsland tussen 1864 en 1871 voerde en die uiteindelijk tot het Duitse Keizerrijk zouden leiden, waarvan Otto von Bismarck de architect was. Daarmee was ook de dominantie van Pruissen een feit.
Het monument is tegenwoordig als museum ingericht en kan dagelijks worden bezocht. De vraag is alleen: hoe kom je er? Het is geen goed idee de rijbanen van de Großer Stern proberen over te steken, er is hier gewoonweg veel te veel verkeer. Aan weerszijden van de Straße des 17. Juni zijn echter twee ingangen, waarvandaan u via een lange tunnel onder de straat door aan de voet van de Siegessäule belandt. Hierboven ziet u de toegang aan de noordelijke kant, met daarnaast het kleine café Victoria en op de voorgrond (niet geheel toevallig) een E-Scooter – de Duitse benaming voor een elektrische step.
Die dingen zijn binnen slechts enkele jaren een enorme plaag in het centrum van de stad geworden en Nederland mag zich naar mijn mening erg gelukkig prijzen dat het gebruik van deze vervoermiddelen daar niet is toegestaan. Niet alleen wordt er heel vaak mee op de stoep gereden (wat uiteraard verboden is), maar ze liggen na gebruik ook meestal schots en scheef op het trottoir en hinderen zo voetgangers, en dan vooral ook mensen in een rolstoel of met een gezichtsbeperking. Bovendien kunnen ze meestal sneller dan de toegestane 20 km per uur en hebben lang niet alle gebruikers werkelijk de macht over het stuur. De stad Berlijn heeft zojuist, na drie jaar nadenken, regels opgesteld voor de manier waarop E-Scooters vanaf 1 september 2022 na gebruik moeten worden achtergelaten. Die regels zijn echter zo wereldvreemd dat ze helemaal niets uit zullen halen, zoals de politie, andere experts en mensen met een gezond verstand al hebben geconcludeerd (nadere informatie is o.a. hier te vinden). Zo, dat moest er even uit!
Terug naar de Siegessäule: een bezoek is zeker de moeite waard en natuurlijk ook goed met onze tocht te combineren. Als u in via één van de beide tunnels eenmaal in de rij voor de ingang bent beland, vallen u vermoedelijk vooral de bronzen reliëfs op. Deze zijn aan de vier zijden van de sokkel aangebracht en beelden uitsluitend militaire en dus behoorlijk bloeddorstige scènes uit. De reliëfs werden overigens vlak na de Tweede Wereldoorlog door de Fransen mee naar huis genomen en pas in het kader van het 750-jarig bestaan van de stad Berlijn in 1987 weer teruggegeven.
In de rood granieten sokkel van het gebouw is een kleine tentoonstelling te zien, die informatie geeft over de geschiedenis van het monument, maar ook een vergelijking waagt met andere Europese bezienswaardigheden. Verder wordt hier vrij uitvoerig ingegaan op de nationalistische tendensen van de 19e eeuw, waarvan de Siegessäule natuurlijk bij uitstek een symbool is.
Een niet al te hoge trap voert u na de expositie naar het eerste plateau, dat al een aardig uitzicht over de naaste omgeving biedt. Hier is ook het glasmozaïek te bewonderen dat uit Italië stamt en dat de stichting van het Deutsche Kaiserreich in het jaar 1871 uitbeeldt.
Daarna begint echter pas het echte werk! Vanaf dit punt voert een wenteltrap met 285 treden naar boven tot een hoogte van ruim 50 meter. Eenmaal boven gekomen wordt u voor uw inspanningen met een prachtig uitzicht over het centrum van Berlijn beloond. Op de foto hierboven ziet u aan het eind van de straat nog net het Brandenburger Tor en links op de achtergrond de bekende Fernsehturm, het hoogste gebouw van de stad. Bovendien kunt u hier goed zien hoe groot en uitgestrekt de Tiergarten eigenlijk is. De trap is vrij smal en ook tamelijk steil, zodat het voor dalende en klimmende bezoekers af en toe een beetje passen en meten is hoe men elkaar het beste passeren kan. Ik raad u overigens dringend aan om hier alleen maar naar boven te gaan als u op zijn minst over een redelijke conditie beschikt en tevens goed ter been bent!
De Siegessäule heeft in de loop der jaren door zijn centrale ligging natuurlijk het één en ander meegemaakt. Demonstraties, sportwedstrijden, feesten, politieke bijeenkomsten (Barack Obama trok hier in 2008 rond 200.000 bezoekers) en wat al niet meer. Maar het duidelijke hoogtepunt van de afgelopen jaren was zonder twijfel de jaarlijkse Love Parade, die aan het eind van de vorige en aan het begin van deze eeuw een ongekend succes was en die steevast bij de Siegessäule eindigde. De laatste editie in Berlijn werd in 2006 gehouden en trok rond 1,2 miljoen bezoekers: de foto hierboven laat goed zien wat zo’n mensenmassa eigenlijk betekent.
U kent wellicht het tragische einde van deze ultieme techno party: de editie van 2010, die in Duisburg werd gehouden, eindigde met de dood van 21 mensen. Zij werden in het gedrang onder de voet gelopen, terwijl daarnaast honderden deelnemers min of meer ernstig gewond raakten. Dat was het einde van de Love Parade. Maar vrij onverwacht keerde het evenement dit jaar onder een nieuw naam terug naar Berlijn. Begin juli waren bij regenachtig weer maar liefst 300.000 mensen van de partij bij de opvolger: “Rave the Planet“, terwijl hiervoor oorspronkelijk niet meer dan 25.000 deelnemers werden verwacht. Het liep organisatorisch dan ook enigszins uit de hand en de party moest vroeger dan gepland kort voor het eindpunt Siegessäule worden afgebroken.
Voor eind augustus is er alweer een nieuwe party gepland, die de naam Zug der Liebe (stoet der liefde) meekreeg. Party is eigenlijk het verkeerde woord, omdat de Zug der Liebe als techno demonstratie is aangemeld en zich van muzikale evenementen zoals de Love Parade en het Karneval der Kulturen wil onderscheiden. Het evenement vindt al sinds 2015 plaats en heeft het streven naar meer naastenliefde en tolerantie in de samenleving in zijn vaandel geschreven. Dat klinkt haast een beetje zoals de Flower Power beweging uit de jaren zestig, wat zeker niet negatief is bedoeld! Voor de ravers onder u: de demonstratie begint bij het bekende Mauerpark in Mitte en eindigt op het Moritzplein in Kreuzberg.
Niet alleen dankzij de Tiergarten behoort Berlijn tot de groenste steden van Europa: het Grunewald in het westen, het Tegeler Forst in het noorden en het gebied rond de Müggelsee in het oosten zijn allemaal natuurlijke oases, waarvan veel andere steden alleen maar kunnen dromen. Dit artikel zet Berlijn zelfs op de derde plaats (na Wenen en München) en dat is iets waarover men als Berlijner best tevreden mag zijn. Rond 30% van de totale oppervlakte van de stad bestaat uit bossen, parken en meren en daarnaast zijn in het bebouwde gedeelte van Berlijn bijna een half miljoen bomen te vinden! Geen wonder dus dat veel mensen die Berlijn voor de eerste keer bezoeken zich er vooral over verbazen hoe groen de stad is.
Op deze plek mag Christopher Street Day (ook bekend als Berlin Pride) natuurlijk niet ontbreken, omdat een groot gedeelte van de route sinds jaar en dag steevast door de Tiergarten en langs de Siegessäule voert. Het toeval wilde dat de 44e editie net vandaag (23 juli 2022) plaatsvond en de foto die u hierboven ziet is dan ook vers van de pers! De start werd ditmaal verplaatst van de Kurfürstendamm naar de Leipziger Straße, maar het tweede gedeelte van de tocht brengt de deelnemers ook dit jaar weer via de Nollendorfplatz richting Tiergarten, waarna men dan bij de Siegessäule als vanouds rechtsaf slaat naar het eindpunt aan het Brandenburger Tor.
Het was prachtig weer, de wijken Schöneberg en Tiergarten waren vandaag bijzonder bont en kleurrijk en de stemming was – zoals is te zien – opperbest en uitermate ontspannen. Naar eerste schattingen liepen rond 150.000-200.000 deelnemers in de optocht met ruim 90 wagens mee, maar later werd dat aantal naar maar liefst 500.000 gecorrigeerd!
Wellicht niet zo bekend is het feit dat Siegessäule ook de naam is van een tijdschrift, dat al sinds jaar en dag verschijnt en dat als ondertitel We Are Queer Berlin heeft. De huidige uitgeverij is in Kreuzberg gevestigd, maar het blad zelf zag in 1984 in de Bülowstraße in de wijk Tiergarten het daglicht. In de nabijgelegen Lützowstraße is op nummer 73 tegenwoordig het Schwule Museum te vinden, dat in 2013 nu juist in omgekeerde richting van Kreuzberg naar Tiergarten verhuisde. Deze kleine kanttekeningen vormen juist op Christopher Street Day wellicht een passende afsluiting van dit verhaaltje over de mooie Tiergarten en de historisch zo interessante Siegessäule.